- απειροστό
- Ο όρος εμφανίστηκε κατά τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του απειροστικού λογισμού και έδωσε σε αυτόν την ονομασία του. Σήμαινε κάθε μεταβλητή ποσότητα, όσο γίνεται μικρή, αλλά όχι μηδενική. Με την έννοια αυτή χρησιμοποίησαν τον όρο οι πρόδρομοι του σύγχρονου απειροστικού λογισμού, και ιδιαίτερα ο Λάιμπνιτς. Μέχρι και πριν από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, ο όρος εμφανίζεται σε βιβλία απειροστικού λογισμού, όχι όμως πια σε πρώτο ρόλο, όπως γινόταν μέχρι τα τέλη του 19ου αι. Με τη βοήθεια αυτής της όχι σαφούς έννοιας δόθηκαν αρχικά οι έννοιες της παραγώγου και του ολοκληρώματος. Η επίδραση της έννοιας διατηρείται σήμερα στον συμβολισμό για το διαφορικό, dx, μιας συνάρτησης z, για την παραγωγό
μιας συνάρτησης y της μεταβλητής x και για το αόριστο και ορισμένο ολοκλήρωμα:
Οι συμβολισμοί αυτοί ανάγονται στον Λάιμπνιτς. Ουσιαστικά, η έννοια του α. έπαιξε τον κύριο ρόλο για τον σχηματισμό της έννοιας της οριακής τιμής ή, όπως ονομάζεται σήμερα, της έννοιας της σύγκλισης, η οποία δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι στα πρώτα στάδια του σχηματισμού της καλυπτόταν από πέπλο μυστηρίου. Κατά τον 19ο αι., η αυστηρή κριτική των Κοσί, Βάιερστρας κ.ά. οδήγησε στον σύγχρονο, αμιγώς μαθηματικό ορισμό της έννοιας της σύγκλισης. Έτσι, σήμερα οι έννοιες παράγωγος, ολοκλήρωμα και άλλες, συναφείς προς αυτές, ορίζονται με καθαρότητα και με πλήρη λογική αυστηρότητα, χωρίς να είναι ανάγκη να καταφεύγουμε σε έννοιες ασαφείς, μυστηριώδεις και ανεξήγητες, όπως η έννοια του α., της απειροστής αύξησης κλπ. Η λέξη α. χρησιμοποιείται ακόμα για τον χαρακτηρισμό της έννοιας απειροστή συνάρτηση, που συνηθέστερα σήμερα λέγεται μηδενική συνάρτηση.
Dictionary of Greek. 2013.